Για ένα μέτρο το οποίο δεν θα λύσει το στεγαστικό πρόβλημα κάνουν λόγο παράγοντες της αγοράς σχετικά με τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης για το μέτρο επιστροφής ενοικίου σε ενοικιαστές κάθε Νοέμβριο.

Μάλιστα παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι πρόκειται για ένα περιφερειακό μέτρο που δεν θα λύσει το στεγαστικό πρόβλημα, ενώ δεν αποκλείεται να φέρει αντιπαραθέσεις μεταξύ ενοικιαστών και ιδιοκτητών.

«Αυτό αφορά τους ενοικιαστές οι οποίοι έχουν συγκεκριμένα περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια», λέει στο MEGA ο πρόεδρος μεσιτών Αττικής, Λευτέρης Ποταμιάνος.

«Αφορά μισθώματα τα οποία είναι στο ανώτατο επίπεδο των 800 ευρώ και νομίζω ότι είναι ένα μέτρο, τουλάχιστον έτσι ακούστηκε στην αγορά, το οποίο είναι κίνητρο κατά της παραοικονομίας περισσότερο παρά οτιδήποτε άλλο»

Τα κριτήρια για την επιστροφή ενοικίου

• Άγαμοι: Ετήσιο εισόδημα έως 20.000 ευρώ
• Έγγαμοι ή σύμφωνο συμβίωσης: Έως 28.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 4.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο
• Μονογονεϊκές οικογένειες: Έως 31.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 5.000 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο πέραν του πρώτου

«Το υπουργείο είπε ότι αφορά 948.000 δικαιούχους. Είναι πολλοί οι οποίοι θα βγουν και εκτός», συμπληρώνει ο κ. Ποταμιάνος, επισημαίνοντας: «Το κακό που φέρνει, εντός εισαγωγικών, αυτό το μέτρο, είναι ότι θα βάλει σε έναν τσακωμό τους ενοικιαστές με τους ιδιοκτήτες».

«Δεν υπάρχει περίπτωση να λύσει το θέμα το στεγαστικό αυτό το μέτρο», καταλήγει.

Το μέτρο της κυβέρνησης για επιστροφή έως και 800 ευρώ ετησίως στους ενοικιαστές, ως αντιστάθμισμα στο αυξανόμενο κόστος στέγασης, κινδυνεύει να αποδειχθεί ανεπαρκές και δυνητικά επιζήμιο, καθώς εδράζεται σε έναν θεμελιωδώς στρεβλό μηχανισμό: τη δήλωση ενοικίων στην εφορία που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα της αγοράς.

Όπως αποκάλυψε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, το μέσο ενοίκιο που δηλώνεται σήμερα στην Ελλάδα ανέρχεται μόλις στα 255 ευρώ τον μήνα. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη SPI του Spitogatos.gr, η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης κατοικιών έχει φτάσει τα 9 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, καταγράφοντας εντυπωσιακή άνοδο σε σχέση με τα 5,83 ευρώ το 2019.

Η αντίθεση αυτή δεν είναι απλώς ενδεικτική της αποσύνδεσης μεταξύ της δηλωμένης και της πραγματικής αγοράς. Αποκαλύπτει ένα διαρθρωτικό πρόβλημα φοροδιαφυγής και αδήλωτων ενοικίων, με τεράστιες συνέπειες: η κυβέρνηση, στηριζόμενη σε πλασματικά δεδομένα, αδυνατεί να σχεδιάσει στοχευμένα και αποτελεσματικά μέτρα στήριξης.

Η οικονομική ουσία του προβλήματος αποτυπώνεται με απλούς υπολογισμούς. Αν η ζητούμενη τιμή είναι 9 ευρώ/τ.μ., τότε ένα τυπικό διαμέρισμα 70 τ.μ. κοστίζει περίπου 630 ευρώ τον μήνα. Αν όμως δηλώνεται μόλις 255 ευρώ, τότε περισσότερο από το 60% του ποσού παραμένει αδήλωτο. Αντιστρόφως, το ενοίκιο των 255 ευρώ επαρκεί μόνο για ένα διαμέρισμα 28 τετραγωνικών μέτρων, γεγονός που δεν συνάδει με την πραγματικότητα των ενοικιαστών.

Παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις ότι το μέτρο θα λειτουργήσει ως «κίνητρο συμμόρφωσης», προκειμένου να δηλώνονται τα πραγματικά ποσά, η αγορά κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση. Το πιθανότερο σενάριο είναι ο ιδιοκτήτης να πιέσει για υψηλότερο «καθαρό» ενοίκιο, επικαλούμενος την επιδότηση ως «μαξιλάρι» που μπορεί να απορροφήσει τις αυξήσεις. Έτσι, η κρατική στήριξη κινδυνεύει να μετατραπεί σε εργαλείο περαιτέρω ανατίμησης, με την επιδότηση των 8,5% να ενσωματώνεται στις απαιτήσεις του ιδιοκτήτη.

Ταυτόχρονα, το κράτος παραμένει ανίκανο να παρέμβει αποφασιστικά στις αιτίες της κρίσης: χαμηλό διαθέσιμο απόθεμα κατοικιών, ανεξέλεγκτη βραχυχρόνια μίσθωση τύπου Airbnb, και η διατήρηση του προγράμματος «Χρυσή Βίζα», που έχει διογκώσει τη ζήτηση από αλλοδαπούς επενδυτές και έχει ωθήσει τις τιμές σε επίπεδα απαγορευτικά για τον μέσο Έλληνα.