Ερώτηση κατατέθηκε στην Ελληνική Βουλή από την Ελληνική Λύση με Αριθμό Πρωτοκόλλου 1358/25-10-2023 σχετικά με το θέμα «Διαμαρτυρίες των πολυτέκνων για την κατάργηση ή μείωση των προνομίων τους», ενώ υπήρξε σχετική  απάντηση από το αρμόδιο Υπουργείο.

Η ΕΡΩΤΗΣΗ

Κυρίες, κύριοι Υπουργοί,

Έντονες διαμαρτυρίες εκφράζει ο Σύλλογος των Πολυτέκνων του Ν. Χανίων, διότι εν μέσω οικονομικής κρίσης οι πολυτεκνικές οικογένειες στενάζουν υπό την πίεση της μείωσης ή κατάργησης των μέτρων ελάφρυνσής τους, γεγονός που τους οδηγεί σε δυσπραγία και πολλές φορές στην οικονομική τους εξαθλίωση. Επιπλέον, αισθάνονται ότι αδικούνται από την πολιτεία, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις η πολιτεία δεν αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που οι οικογένειες αυτές διαδραματίζουν στην ελληνική κοινωνία και δεν ανταμείβει τις προσπάθειες των οικογενειών αυτών με μέτρα επιβράβευσης και ενίσχυσής τους. Πιο συγκεκριμένα, ο Σύλλογος Πολυτέκνων Ν. Χανίων επικαλείται μια σειρά από καταργήσεις των προνομίων των πολυτέκνων, όπως: την κατάργηση του αφορολόγητου των χρηματικών γονικών παροχών (νόμος 3842/2010 άρθρο 25), την κατάργηση του διορισμού των πολύτεκνων εκπαιδευτικών (νόμος 3848/ 19-5-2010 άρθρο 9), την κατάργηση του επιδόματος γάμου (νόμος 4024/27-10-2011 άρθρο 17), την κατάργηση των μετεγγραφών φοιτητών (νόμος 4332/2015 παρ 7 άρθρο 21), την κατάργηση της δωρεάν χορήγησης τροφίμων (νόμος 3320/89565/2015 ΚΥΑ), την κατάργηση του ποσοστού 10% στη πυροσβεστική ακαδημία (νόμος 44/2016 άρθρο 3), την κατάργηση της ισόβιας σύνταξης (νόμος 4093-2012 ΠΑΡ Ι.Α.). Επιπρόσθετα, επήλθαν και μια σειρά από μειώσεις, όπως μείωση των πολυτεκνικών επιδομάτων, μείωση του ποσοστού των προσλήψεων από 20% στο 15% (νόμος 4440/2016 άρθρο 25), μείωση των κύριων και επικουρικών συντάξεων των πολυτέκνων (νόμος 4387/2016). Πέραν όμως όλων αυτών των αλλαγών, προέκυψαν και νέα μέτρα που έρχονται να προστεθούν στο σύνολο των αντιλαϊκών μέτρων που πλήττουν τις οικογένειες των πολυτέκνων, όπως η καθιέρωση εισφοράς αλληλεγγύης (νόμος 3986/2011 άρθρο και νόμος 4387- 2016 παρ. 9 άρθρο 112), η επιβολή τέλους χαρτοσήμου στα πολυτεκνικά

επιδόματα 3,6% (νόμος 4141/2013 άρθρο 40), η καταβολή ΕΝΦΙΑ, αντίστοιχη των αγάμων (νόμος 4389/2016 άρθρο 50).

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,

Ερωτώνται οι κ. κ. Υπουργοί:

1. Σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε, ώστε η ευάλωτη ομάδα των πολυτέκνων ανά τη χώρα να σταματήσει να πλήττεται από τα μέτρα αντιλαϊκής πολιτικής και να ωφεληθεί από μέτρα κοινωνικής πολιτικής που θα τη στηρίζουν και θα την ενισχύουν;

2. Δεδομένης της υπογεννητικότητας που μαστίζει τη χώρα μας, σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε, προκειμένου να δοθούν κίνητρα στις νέες οικογένειες, ώστε να αισθανθούν ασφαλείς και να τολμήσουν να αποκτήσουν περισσότερα των δύο και τριών παιδιών;

Ο ερωτών Βουλευτής

ΧΗΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σε απάντηση της παραπάνω Ερώτησης, που κατατέθηκε στη Βουλή από το Βουλευτή κ. Κωνσταντίνο Χήτα και στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου μας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Μία από τις βασικότερες στοχεύσεις, που πραγματεύεται το νεοσύστατο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας είναι η στήριξη των πολύτεκνων οικογενειών, οι οποίες αποτελούν έναν από τους στυλοβάτες της ελληνικής κοινωνίας, στηρίζοντας την κοινωνική συνοχή της χώρας, παρά τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, που έπληξε τη θέση τους. Η Κυβέρνησή μας, ήδη από την προηγούμενη θητεία έλαβε μια σειρά από μέτρα, τα οποία αναπτύσσουμε με ιδιαίτερο ζήλο, προκειμένου η συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα να απολαμβάνει τα προνόμια, που δικαιούται και που ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες διαβίωσής της. Πιο συγκεκριμένα:

1. Αναμορφώθηκε το καθεστώς για τα οικογενειακά επιδόματα, με σκοπό την αντικατάστασή τους από ένα ενιαίο επίδομα παιδιού, το οποίο χορηγείται πλέον λαμβάνοντας υπόψη:

– τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων

– το ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα

– την εισοδηματική κατηγορία κάθε οικογένειας.

Το επίδομα παιδιού καταβάλλεται στοχευμένα στις οικογένειες με παιδιά, που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη ανάγκη και για το λόγο αυτό υπολογίζεται βάσει κλιμακούμενου εισοδηματικού κριτηρίου για την ενίσχυση των ασθενέστερων οικονομικά δικαιούχων.

Μάλιστα, από 1/1/2024 θα υπάρξει αύξηση του επιδόματος παιδιού, η οποία θα επηρεάσει και τις πολύτεκνες οικογένειες. Ειδικότερα, για τέσσερα παιδιά (και άνω), οι δικαιούχοι θα λαμβάνουν 220 ευρώ από 170 ευρώ, με ετήσιο όφελος 600 €.

Ενώ ειδικά για τον μήνα Δεκέμβριο, στο πλαίσιο της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, ύψους 352 εκ. ευρώ, που θα καταβάλει η Κυβέρνηση, οι πολύτεκνες οικογένειες θα λάβουν επιπλέον μιάμιση δόση επιδόματος παιδιού.

2. Από 1/1/2024 αυξάνεται και η οικογενειακή παροχή, την οποία λαμβάνει το 50,3% των δημοσίων υπαλλήλων (334.000) και σήμερα κυμαίνεται σε 170 ευρώ για τέσσερα τέκνα και συν 70 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο (μικτά). Από 1/1/2024 τα ποσά αυξάνονται σε 220 ευρώ για τέσσερα τέκνα και συν 70 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο.

3. Παράλληλα, μειώνεται ο φόρος εισοδήματος για τους φορολογούμενους με παιδιά, για τα εισοδήματα που θα αποκτηθούν από το 2024, για τους οποίους έμμεσα αυξάνεται το αφορολόγητο όριο. Συγκεκριμένα με την αναπροσαρμογή της έκπτωσης φόρου αυξάνεται το αφορολόγητο κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες που έχουν παιδιά. Αυτό συνεπάγεται ότι μια οικογένεια με τέσσερα παιδιά, από έκπτωση φόρου ύψους 1.340€ που είχε το 2023, το 2024 θα έχει έκπτωση φόρου 1.580€, με το ετήσιο όφελος να ανέρχεται σε 240€.

4. Mε τo άρθρο 1 του ν.4659/2020, θεσπίστηκε επίδομα γέννησης, ύψους δύο χιλιάδων (2.000,00 ) ευρώ, για κάθε παιδί που γεννιέται στην Ελλάδα. Η ενίσχυση καταβάλλεται σε δύο ισόποσες δόσεις των 1.000 ευρώ. Η 1η δόση χορηγείται τον επόμενο μήνα από τη γέννηση του παιδιού, εφόσον η αίτηση υποβληθεί και εγκριθεί μέσα στον μήνα της γέννησης του παιδιού και η 2η δόση μετά από πέντε μήνες από το μήνα της γέννησης του παιδιού.

Το επίδομα αυτό αποτελεί εκδήλωση της μέριμνας της Πολιτείας για την ελληνική οικογένεια, σύμφωνα με το άρθρο 21 του Συντάγματος και η θέσπισή του συνιστά μέτρο ενίσχυσης της σύγχρονης δημογραφικής πολιτικής της χώρας, με την προώθηση της γονεϊκότητας και την ενίσχυση της οικογενειακής και κοινωνικής συνοχής.

5. Με τις διατάξεις του άρθρου 104 του ν.4941/2022 (Α’ 113), θεσπίστηκε πρόγραμμα οικονομικής στήριξης οικογενειών, μέσα από τη χορήγηση voucher για την πρόσβαση βρεφών και νηπίων σε υπηρεσίες προσχολικής αγωγής και φροντίδας, καθώς και για την πρόσβαση παιδιών, εφήβων και ατόμων με αναπηρία σε υπηρεσίες δημιουργικής απασχόλησης.

Για το σχολικό έτος 2023-2024 αυξήσαμε τον προϋπολογισμό του προγράμματος, διαθέτοντας συνολικά ποσό ύψους 65.000.000,00 €, δηλαδή κατά 15 εκ. περισσότερα από την αρχική μας πρόβλεψη, ώστε να επιτρέψουμε την πρόσβαση σε περισσότερους δικαιούχους. Η μέριμνα της πολιτείας άλλωστε για την εξέλιξη του προγράμματος αυτού έχει ήδη ξεκινήσει να παράγει θετικά αποτελέσματα. Είναι η πρώτη φορά που έχουν καλυφθεί όλα τα voucher για τους βρεφονηπιακούς με πλήρη φάκελο αιτήσεων, καλύπτοντας μάλιστα όλα τα παιδιά με αναπηρία.

• Πιο συγκεκριμένα, φέτος έχουν λάβει voucher 177.146 παιδιά, δηλαδή 7.621 παιδιά περισσότερα από την περίοδο 2022-2023.

• Ενώ παράλληλα, ο προϋπολογισμός είναι αυξημένος από το καινούριο υπουργείο κατά 25 εκ. ευρώ και είναι περίπου 356 εκ. ευρώ: 291 εκ. ευρώ από το ΠΔΕ και 65εκ. ευρώ από τον προϋπολογισμό του υπουργείου μας, έναντι 40 εκ. ευρώ, όπως είχε οριστεί στην Κοινή Υπουργική Απόφαση του 2022-2023.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τους πολύτεκνους και τρίτεκνους δυνητικά ωφελούμενους προβλέπεται επιπλέον μοριοδότηση για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα.

6. Πετύχαμε τη μείωση του ΦΠΑ για βρεφικά είδη από 24% σε 13%, γεγονός που επηρέασε έμμεσα και τις πολύτεκνες οικογένειες.

7. Καταργήσαμε για τους πολύτεκνους τον Φόρο Πολυτελούς Διαβίωσης για εξαθέσιο και άνω επιβατικό ΙΧ, όπως έχει ήδη προβλεφθεί για τα άτομα με αναπηρία. Δεδομένου ότι τα επιβατικά ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα μεταφοράς άνω των 6 ατόμων είναι συνήθως με κινητήρα άνω των 1.929 κ.εκ., βαρύνονται με Φόρο Πολυτελούς Διαβίωσης και οι πολύτεκνες οικογένειες, οι οποίες χρησιμοποιούν εξαθέσια και άνω αυτοκίνητα, λόγω των οικογενειακών αναγκών μεταφοράς και όχι για όλους πολυτέλειας, συνεπώς προχωρήσαμε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να άρουμε αυτήν την αδικία.

8. Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα Στεγαστικών Δανείων «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ», που υλοποιούμε σε συνεργασία με τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, δίνοντας τη δυνατότητα σε ενδιαφερόμενους νέους ή νέα ζευγάρια ηλικίας 25-39 ετών να αποκτήσουν πρόσβαση σε χαμηλότοκη χρηματοδότηση για την απόκτηση πρώτης κατοικίας, μεριμνήσαμε ώστε ειδικά για τις τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες, να πραγματοποιείται από το πρόγραμμα ολική επιδότηση επιτοκίου (100%), μειώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο περαιτέρω το κόστος απόκτησης πρώτης κατοικίας για αυτές τις πληθυσμιακές ομάδες.

9. Με την ΚΥΑ 267 (ΦΕΚ 6027Β/19.10.2023), σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, τέθηκε σε λειτουργία η εξυπηρέτηση των πολυτέκνων οικογενειών και των τέκνων τους μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης του Δημοσίου gov.gr προκειμένου να αιτούνται και να λαμβάνουν το Πιστοποιητικό Πολυτεκνικής Ιδιότητας (ΠΠΙ) που εκδίδει η Ανώτατη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, στη θυρίδα τους στο gov.gr.

10. Στο πλαίσιο του Κρατικού Κατασκηνωτικού προγράμματος για τη φιλοξενία παιδιών, οικογενειών, ηλικιωμένων και Ατόμων με Αναπηρίες, με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα, λειτουργούν σήμερα Παιδικές Εξοχές του Κρατικού Προγράμματος. Η συμμετοχή των παιδιών των πολύτεκνων και τρίτεκνων οικογενειών στις Παιδικές Εξοχές του Κρατικού Προγράμματος γίνεται δωρεάν, χωρίς την καταβολή ποσού συμμετοχής.

11. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πετύχαμε τη δημιουργία μιας νέας τρίτης κατηγορίας Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ Γ). Ειδικότερα, θεσπίζεται για τις πολύτεκνες οικογένειες ένα νέο ειδικό τιμολόγιο ηλεκτρικής ενέργειας με σκοπό να μειωθεί δραστικά το ενεργειακό τους κόστος. Δικαιούχοι του νέου ειδικού τιμολογίου είναι οι οικογένειες με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα και άνω, ενώ η έκπτωση επί της χρέωσης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας ανέρχεται σε 100€ M/Wh. Τα εισοδηματικά κριτήρια που εφαρμόζονται για την ένταξη των πολύτεκων οικογενειών είναι ιδιαίτερα διευρυμένα. Ειδικότερα, για οικογένεια με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα, το ανώτατο ετήσιο εισοδηματικό όριο ορίζεται σε 50.000€, ενώ για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο προστίθεται το ποσό των 2.500€, μέχρι του συνολικού ορίου των 70.000€ ανεξαρτήτως του αριθμού των μελών της οικογενείας, με αποτέλεσμα το 95% των οικογενειών με τέσσερα τέκνα και άνω να καθίστανται δικαιούχοι.

12. Επιπλέον σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 4 και 5 του άρθρου 10 του ν. 1910 / 1944 (229 Α΄), οι πολύτεκνοι και τα μέλη των οικογενειών τους δικαιούνται για την μετακίνησή τους με τα μέσα μαζικής μεταφοράς έκπτωση 50% επί του ισχύοντος κομίστρου. Στο πλαίσιο αυτό το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, υλοποιεί κάθε έτος πρόγραμμα μετακίνησης πολυτέκνων με μειωμένο εισιτήριο στα μέσα μαζικής μεταφοράς αρμοδιότητας του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών (Ο.Α.Σ.Α.), του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (Ο.Α.Σ.Θ), της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Αστικών Συγκοινωνιών (Π.Ο.Α.Σ.) και της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Αυτοκινητιστών Υπεραστικών Συγκοινωνιών (Π.Ο.Α.Υ.Σ.).

Το βασικό μας στοίχημα και καρδιά της αποστολής μας ως Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας είναι η αποτελεσματική αντιμετώπιση του δημογραφικού, τόσο με πολιτικές που θα επιφέρουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, όσο και με δράσεις που μπορεί να ανακουφίσουν την σύγχρονη οικογένεια στο άμεσο μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό, θα συνεχίζουμε να στηρίζουμε και τις πολύτεκνες οικογένειες, αξιοποιώντας στο έπακρο όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία και τις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές.

Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΣΟΦΙΑ ΖΑΧΑΡΑΚΗ